25 lipca 2009

Wikisłownik i esperanto

Dzisiaj liczba haseł w esperanto na polskim Wikisłowniku przekroczyła 5000. Pięciotysięczne to Bjalistoko, a hasło nr 5001 — Universala Kongreso. Wszystko to z okazji rozpoczynającego się właśnie Światowego Kongresu Esperanto, który w tym roku odbywa się w Białymstoku.
Esperanto na Wikisłowniku wciąż się rozwija, ale przy okazji warto zrobić pewne podsumowanie tego co już jest.
Oto kilka informacji na temat esperanta na Wikisłowniku:
  • Obecnie esperanto na polskojęzycznym Wikisłowniku zajmuje 11. miejsce jeśli chodzi o liczbę haseł (na ponad 200 obecnych tam języków).
  • Hasła te to opisy słów, morfemów (rdzeni, przedrostków i przyrostków) oraz przysłów.
  • Istnieje też kilka słowników tematycznych, m.in. fałszywi przyjaciele, kolory oraz indeksy dotyczące państw i zwierząt.
Tyle suchych faktów. Ważniejsze jest to dlaczego Wikisłownik jest wyjątkowy jeśli chodzi chodzi o esperanto:
  • Prawdopodobnie jest to jedyny polskojęzyczny słownik esperanta zawierający indeks a tergo, czyli taki, w którym o kolejności decyduje najpierw ostatnia litera, potem przedostatnia itd. W esperanto jest to bardzo przydatne narzędzie ze względu na schematyczność tego języka. W ten sposób razem zgrupowane są wszystkie rzeczowniki (końcówka -o), przymiotniki (końcówka -a) lub czasowniki (końcówka -i). Co więcej, obok siebie leżą np. określenia narzędzi (końcówka -ilo) lub zawodów (końcówka -isto).
  • Hasła to nie tylko same definicje, ale też ilustracje, przykłady użycia, nagrania wymowy, synonimy, antonimy, spis przysłów, w których występuje dane słowo itp.
  • Opisy słów linkują do wszystkich morfemów, które zawiera dane słowo. I w drugą stronę — w opisach morfemów podane są słowa pochodne.
I jeszcze jedna ciekawostka — polski Wikisłownik jest z zasady pisany po polsku. Ale jeśli ustawi się w preferencjach użytkowanika język interface'u na esperanto, to nie tylko sam interface będzie esperanckojęzyczny, ale i duże fragmenty opisu danego słowa. Bowiem od niedawna standardowe elementy haseł są przetłumaczone na kilka języków, wśród których jest i esperanto. A zatem w takim przypadku zamiast „przykłady” zobaczymy „ekzemploj”, a zamiast „etymologia” — „etimo”.
Obecna liczba haseł o słowach i wyrażeniach esperanckich to nie jest zasługa jednej osoby, a większej grupy edytorów. Bardzo dużo haseł zostało wprowadzonych przez boty a następnie są one ręcznie weryfikowane przez użytkowników. Tak odbył się na przykład import z Universala Vortaro. Esperantyści, którzy napracowali się przy tych 5000 haseł to oprócz botów i ich operatorów m.in. Phoenix84, Kasiajulka, Tarnoob, ja i wielu niezalogowanych użytkowników. Ja niestety nie mogę uczestniczyć w tegorocznym kongresie, ale być może ktoś z pozostałych wikisłownikowców się tam pojawi...

1 komentarz:

joystick pisze...

Dla osób interesujących się esperanto przypominam o udostępnieniu przez Pawła Wimmera, na licencji CC, podręcznika do tego języka. Można go pobrać nieodpłatnie ze strony: http://poradnikwebmastera.blox.pl/2009/07/Podrecznik-jezyka-esperanto-do-wziecia.html
Paweł już nie pierwszy raz publikuje pokaźne dzieła związane z językami sztucznymi na wolnych licencjach. Jakiś czas temu podarował na potrzeby Wikisłownika obszerny słownik języka Interlingua, który do dziś, z ilością ponad 19 tys. haseł jest największym zasobem na Wikisowniku. Tym samym sposób publikacji wybrany przez Pawła idealnie wpisuje się w idee samego Ludwika Zamenhofa. On sam wydawane przez siebie książki, dotyczące esperanto, udostępniał na zasadach Domeny Publicznej z myślą, iż tylko w ten sposób jest w stanie zagwarantować popularność swemu dziełu. I choć pod koniec XIX w. prawo autorskie nie było aż tak restrykcyjne, to między innymi dzięki temu posunięciu esperanto jest dziś aż tak popularne.